Um ílegugransking

Genom-kanningar og privatlívs friðurin

Spurningurin um hvussu genom-kanningar kunnu avbjóða virðingina fyri privatlívi hjá tí kannaða, er viðkomandi í sjúkuavgerðarligum samanhangi. Tað kemst av, at genom-kanningar kunnu útvega lutfalsliga stórar mongdir av persónsviðkvomum dátum og kunning, ið verður varðveitt, hóast bert ein lítil partur verður brúktur. Harvið avbjóða genom-kanningar eitt prinsipp um gjøgnumskygni í fyrisitingini, sum sigur, at sjúklingar eiga at hava somu atgongd sum heilsustarvsfólkið til tær persónsviðkvomu upplýsingarnar, ið eru varðveittar um viðkomandi.

Eisini í granskingarsamanhangi er spurningurin viðkomandi. Kanningar benda á, at tað í nøkrum førum kann vera torført at varveita anonymitetin hjá tí kannaða, hvørs genom-dátur kunnu geva møguleika fyri re-indentifikatión av anonymiseraðum royndarpersónum.

Bæði í sjúkuavgerðarligum- og granskingar- og privatum samanhangi er tað vandi fyri, at til dømis tryggingarfeløg og arbeiðsgevarar fáa atgongd til persónsviðkvæmar upplýsingar, ið liggja á goymslu. Tað skal tó nevnast, at í fylgi lógini kunnu tryggingarfeløg ikki biðja kundan um úrslit av genetiskum kanningum.

r

Ílegur og sjúkur

Genomið hjá menniskjum er samansett av DNA, sum er skipað í 46 kromosom, harav 23 eru frá hvørjum av okkara foreldrum.

r

Rætturin til ikki-vitan

Um læknin av tilvild hevur funnið út av onkrum, hevur hann ikki havt møguleika til at fáa sjúklingin at taka støðu til, um…

r

Privatlívs friðurin

Spurningurin um hvussu genomkanningar kunnu avbjóða virðingina fyri privatlívi hjá tí kannaða, er viðkomandi í…

r

Hvat er ein genomkanning

Genomkanningar eru kanningar, har tað verða útvegaðar dátur um stórar partar av arvamassanum, tað vil siga genomið…

r

Tíðarlinja

– frá traditiónsríkum íleguroyndum til genom-sekventeringar. Tær fyrstu genetisku royndirnar sóu dagsins ljós mitt í…

r

Dømi um genom-vitan

Vitanin, ið genom-royndir møguliga kunnu útvega, kann býtast upp í tveir bólkar av heilsuviðkomandi kunning, ið vísa…

Fleiri siðfrøðiligar tvístøður